Nabarrada dhalinyarada

 



Nabarrada finanka waa mid ka mid ah dhibaatooyinka ugu badan ee dhalinyarada qaangaarka ah ee saameeya ku dhawaad toddobo iyo toban milyan oo qof oo ku nool Mareykanka. Nabarku waa wax aan ahayn waa cilad ku lug leh qanjirada sebaceous iyo timaha timaha. Natiijooyinka finanka ee ka soo baxa xidhitaanka qanjirada sebaceous ee u horseedda samaynta pimples iyo cysts. Xaaladda badanaa waxay ku bilaabataa bilawga baaluqnimada. Adoo raacaya xaqiiqooyinka, maadaama dhallintu ay qaan gaadhaan qaan-gaarka ayaa sidoo kale loo yaqaan hormoonnada galmada ee ragga waxaa lagu soo saaray tiro aad u badan oo horseedda qanjirada sebaceous inay noqdaan kuwa firfircoon taas oo keenta in sebum lagu soo saaro cabir aad u sarreeya. 


Sebum, oo aan ahayn wax aan ahayn saliid waxaa soo saaray qanjirada sebaceous oo u safraya dusha sare ee maqaarka iyada oo loo marayo timaha timaha. Laakiin, unugyada maqaarku waxay xannibayaan waxyaabaha sababa saliida sidoo kale waa la xannibay. Marka timaha timaha la xannibo waxay keenaysaa horumarinta bakteeriyada maqaarka ee loo yaqaan 'Propionibacterium Acnes' oo ku dhex jirta follicles-ka taas oo keenaysa barar maqaarka loo yaqaan 'Acne'. Haddii timaha timaha qayb ahaan loo xannibo waxay ku dhacdaa madax madow. Haddii follicles-ka gabi ahaanba la xannibo waxay ku dambeeyaan madax-cad. Laakiin haddii aan la daaweynin walxahaas xirmay waxay ugu dambeyntii dillaacaan iyagoo sababaya saliidda, bakteeriyada iyo unugyada maqaarka inay ku daadiyaan maqaarka oo dhan taasoo keenta xanaaq iyo sameysmo finanka. Nabarku wuxuu noqon karaa mid qoto dheer sidoo kale qoto dheer shaqsiyaadka kala duwan iyadoo kuxiran nooca maqaarka iyo xaddiga saliida la soo saaray. 


Waxaa jiri kara asbaabo kala duwan oo sababta finanka loo sameeyo. Marka laga reebo heerarka hoormoonka ee kor u kaca baaluqnimada awgeed waxaa sidoo kale loo aanayn karaa arrimo kale oo qaarkood sida qaadashada dawooyinka ay ku jiraan lithium, barbiturates iyo corticosteroids. Nabarrada waxaa sidoo kale loo sababi karaa dufan xad dhaaf ah iyo saliid maqaarka ku jirta, saliida karinta iyo isticmaalka waxyaabaha la isku qurxiyo qaarkood ayaa runtii yareyn kara dhibaatada finanka. Dhibaatada finanka marar badan ayaa sidoo kale la dhaxlaa. Dhibaatada finanka ayaa ka sii daraysa haddii pimples-ka la cadaadiyo ama si adag loo xoqo. 


Nabarrada waxay ku samaysan karaan meel kasta oo jirka ka mid ah laakiin waxay badanaa ku samaysmaan meelaha ay qanjirada sebaceous ku jiraan cabir aad u sarreeya sida wejiga, xabadka, garbaha, qoorta iyo dhabarka kore. Astaamuhu way ku kala duwanaan karaan qof ilaa qof laakiin astaamaha sida caadiga ah loo arko waa: sameynta madaxyada madow, madaxyada cad, nabaro ay ka buuxaan malax oo aad u xanuun badan oo ugu dambeyntii sanka. Mid ayaa laga yaabaa inuu jahwareero mararka qaarkood maadaama astaamaha finanka ay u ekaan karaan xaalad kale oo maqaarka ah waxaana had iyo jeer lagula taliyaa in lagala tashado dhakhtar xaaladdan. 


Waxaa jira daaweyn badan oo la heli karo maanta si loo daweeyo finanka. Ujeedada ugu weyn ee daaweyntu waa in la yareeyo nabarrada iyo muuqaalka wanaagsan. Waxaa jira daaweyn kala duwan oo dhakhtarku go’aaminayo daaweynta gaarka ah ee aad ugu baahan tahay iyadoo lagu saleynayo: heerka dhibaatada finanka, da'da, taariikhda caafimaadka, guud ahaan caafimaadka, u dulqaadashada daawooyinka iyo nidaamyada gaarka ah, filashooyinka iyo ugu dambeyn laakiin aan ugu yarayn waxa bukaanku doorbidayaan. 


Daaweynta finanka waxaa loo kala saaraa dawooyinka jirka la mariyo iyo kuwa nidaamsan ee la bixiyo iyadoo lagu saleynayo heerka darnaanta. Mararka qaarkooda isku darka labada qaab ayaa noqon kara wadada loo maro daaweynta finanka. Daawooyinka la mariyo waa wax aan ahayn kareemada, caloosha, looshinnada, xalalka iwm. loo qoray bukaanka daaweynta finanka. Qaar ka mid ah tusaalooyinka dawooyinka la mariyo ayaa ah: Benzoyl Peroxide oo dila bakteeriyada Propionibacterium Acnes, antibiyootigku wuxuu ka caawiyaa joojinta ama yaraynta koritaanka bakteeriyada sidoo kale wuxuu yareeyaa caabuqa, Tretinoin wuxuu ka caawiyaa joojinta sameynta nabarrada cusub ee finanka iyo Adapalene waxay yareysaa sameynta comedo. 


Daaweynta dawooyinka ee qaab-dhismeedka ah waxay ku lug leeyihiin qoritaanka dawooyinka antibiyootigyada nidaamsan ee ugu horreeya daaweynta daaweynta finanka oo dhexdhexaad ah ama daran dabeecadda. Tusaalooyinka antibiyootigyada loo qoro waa Doxycycline, erythromycin iyo tracycline. Xaaladaha qaarkood dawada afka laga qaato ee loo yaqaan Isotretinoin waxaa loo qoraa dhalinyarada qaba dhibaatada finanka daran ee hoos u dhigta qanjirada sebaceous ee soo saarta saliida. Natiijooyinka waa kuwo aad u wanaagsan oo ku dhawaad boqolkiiba sagaashan dhalinyarada ah ayaa ku guuleysta dawadan afka ah. Laakiin dawadu waxay leedahay waxoogaa saameyn ah oo dhinaca ah sidaas darteedna waa muhiim in qofku la tashado dhakhtar kahor isticmaalka.