Fiitamiinada b12 waa mid ka mid ah fiitamiinnada b ee lagama maarmaanka u ah caafimaad qabka jirka iyo maskaxda. Cobalamin waa magaca kale ee fitamiin B12. Jidhku wuxuu u baahan yahay fiitamiin B12 dhowr ah oo kala duwan oo ay ka mid yihiin u beddelashada dufanka, karbohaydraytyada iyo borotiinnada dhammaan cuntada loo isticmaalo iyo tamarta. Mid ka mid ah howlaha ugu muhiimsan ee B12 waa in la abuuro unugyada dhiigga cas ee caafimaadka qaba. Ka hortagga cudurka wadnaha wuxuu ku tiirsan yahay soo saarista unugyada dhiigga ee caafimaadka qaba sidaa darteedna fiitamiin B12 waa muhiim. Fiitamiinada B12 sidoo kale waxay muhiim u tahay ka dhigista nidaamka difaaca jirka inuu ku shaqeeyo wax qabadkiisa ugu badan. Tan kaliya maahan, laakiin fiitamiinada B12 sidoo kale waxay ka shaqeysaa sameynta daboolida difaaca dhammaan unugyada iyo dareemayaasha jirka.
Abuurmista unugyada jirka
Soosaarka unugyada dhiigga cas ma aha nooca kaliya ee unugyada ay fiitamiinada B12 muhiimka u yihiin. Laakiin, dhammaan unugyada jirka waxay u baahan yihiin fiitamiin B12, oo ay ku jiraan unugyada dhiigga cad iyo unugyada dareemayaasha. Unugyada dhiiga cad waa qayb muhiim ah oo ka mid ah nidaamka difaaca jirka oo aan lahayn fitamiin B12 ah waxtarka difaaca jirka ee jeermiska iyo fayraska ayaa si weyn hoos loogu dhigay. Unugyada dareemayaasha waxay u baahan yihiin fiitamiin B12 si ay u abuuraan lakabka dufanka leh ee ka ilaalin doona waxyeelada. Unugyada maskaxda ayaa si gaar ah ugu nugul cudurada iyo waxyeelada haddii aysan jirin fiitamiin B12 ku filan si ay u sameeyaan lakabkan ilaalinta maskaxda.
Qiyaasta loo baahanyahay
In kasta oo fiitamiinada B12 ay ka qaybbtahay hawlo badan oo muhiim ah oo jirku leeyahay, haddana qaddarka dhabta ah ee lagu taliyo maalin kasta ee jirku u baahan yahay aad ayuu u yar yahay. Xaqiiqdu waxay tahay in dadka intiisa badani ay cunaan wax badan oo fiitamiin B12 laga helo, marka loo eego jirkooda. Arrinta kaliya ayaa ah in jirku uusan si fudud u nuugi karin fiitamiinada B12 isla markaana ay tahay inuu abuuro howsha. Arrinta ugu weyn ee jirku soo saaro waxay ka caawineysaa jirka inuu nuugo fiitamiin B12 ee ay uga baahan tahay cuntada laakiin tani wali waxay ka dhigantahay kala bar wadarta guud ee fitamiin B12-ga la heli karo. Yaraanta B12 waa mid aad dhif u ah dadka waxaana loo sheegaa xitaa inay yar tahay sababta oo ah jirku wuxuu dib u isticmaali karaa fiitamiin B12-kii aad horay u qaadatay.
Waxaa jira kamid ah dadka oo laga yaabo inay ku dhacdo dhiig yaraan sababtuna tahay fiitamiin B12 ku jira cunnadooda oo yar. Caruurta da'da yar badanaa waxay dhibaato ku qabaan helitaanka fiitamiin B12 maxaa yeelay waxaa laga yaabaa inay yihiin ku quuta cunno aad u nafaqa yar waana muhiim in lagu dhiiri geliyo inay cunaan cunno isu dheeli-tiran haday tahay suurtagal. Fiitamiinkan ayaa ka mid ah fiitamiinada muhiimka ah ee lagama maarmaanka u ah jirka aadanha , iyo geedi socodka shaqada uu samaynayo jasadkiisu.
Astaamaha yaraanta vitamin B12
◇Daal badan iyo xiiq
◇Miisaanka oo hoos udhaca
◇Sacabada oo kabuubyooda
◇Taekiiska iyo fiirada oo kaa luma
◇Inddhaha oo araga gaabiya
◇Khalkhal ku yimaada caloosha iyo dheefshiidka
◇Hurdo yaraan iyo walaac
sababaha keena yaraanta vitamin b12
Waxaa jira sababo kala duwan oo loo eersado inay keenaan yaraanta fiitaamiinkan muhiimka ah ee vitamin B12 waxaana ugu muhiimsan sababahaas kuwan:
◇ nafaqadarada iyo cunno xumo
◇awood la'aanta caloosha si ay unuugto cunnada iyo xiidmaha
◇dhiigyaraanta nooca loo yaqaano (Pernicious anemia)
◇Gastric intrinsic factor.
◇Zollinger - ellison syndrome.
Wa billaahi tawfiiq