Wax ka ogow dalka panama

 



1.Panama


Maanta waxaan halkan si kooban ugu dulmaraynaa asxaabta ku xishan mareegta xogwaran plus, macluumaad xiiso lwh oo kusaabsan wadan aan filayo inbad oo inaga mid ahi inayn maqal, maadaama uu yahay wadan aanay warbaahantu aala kahadal, gaar ahaana ta soomaalidu, sidaa darteed, waxaan woxogaa kataabanaynaa wadanka lagu magacaabo panama, ujeedada aan ka leenahay waa uun sidii ay akhristaayashu, macluumaad dheeri ah oga heli lahaayee. Dunidan ku xeeran.


 2.juquraafi ahaan


Waddanka loogu yeero panama ayaa ah wadan isku xidha laba qaaradood oo ku yaal dhamaadka  qaaraddeeda, Panama waa buundada dhulka ee dabiiciga ah ee isku xidha Waqooyiga iyo Koonfurta qaarada ameerika. Waxaa deris la ah Badweynta Baasifigga dhanka koonfureed, Greater Kolombiya dhanka bari, Costa Rica dhanka galbeed Badweynta Atlanta ilaa waqooyiga.


3.Assalka magaca


Turjumaado badan ayaa laga bixiyay halka ereyga Panama uu ka yimid. Waxaa jira qaar sheegaya inay asal ahaan ka soo jeedo eraygj lahjad aan la aqoon oo macnaheedu yahay kalluun la'aan, ama hodanka ,Waxa kale oo jira sheeko odhanaysa, waxaa laga soo qaatay ereyga Kuna oo muujinaya habkaas oo ay u sheegeen sahamiyayaashii raadinayay dahab. laakiin sidoo kale waa magaca nooc geed ah oo ku yaal isthmus.


4.Kanaalka panama

Wadaxaajood dhaxmaray panama iyo maraykanka, oo kusaabsanaa warewjinta kanaalka kaas oo maraykanku gacanta ku hayay ayaa la isku af gartay in lagu wareejiyo panama.

Markay taariiqdu ahayd 1999, Panama waxay awood u yeelatay inay la wareegto kanaalkeeda kanaalkeeda oo ku biireysa Waqooyiga Badweynta Atlanta iyada oo loo sii marayo Badda Caribbean-ka Badweynta Waqooyiga Badweynta Baasifigga. Waxaa jiray ku dhawaad hawdka aan la qiyaasi karin oo horumarinaya farqiga u dhexeeya iyaga iyo Kolombiya. Xaqiiqdii waxay ku jabtaa Wadada Pan-American Highway oo markaa abuuraya waddo dhan oo ka socota Alaska ilaa Chile.



5.Dhaqaalaha

Marka aan ka hadlayno dhanka dhaqaalaha  dalka panama,

Dhaqaalaha Paname waa mid ku saleysan halka ay sida weyn ugu tiirsan yihiin ee bangiyada, ganacsiga iyo dalxiiska sababtuna tahay deegaan wanaaga juqraafi ahaan. Waxaa jira dadaallo ballaaran oo xarumo militari oo ay Mareykanku leeyihiin oga rakibayaan oo u horseeday dhisayaan, taasina Waxay ahayd markii uu maamulka Martin Torrijos qaatay dib-u-habeynta qaab dhismeedka muranka dhaliyay gaar ahaan arrimahooda gudaha, siiba Dib-u-habeynta Amniga Bulshada ee aadka u adag.

 


6.Nidaamka dowlada

Dowladeeda panama waxay qaadatay qaab dhismeedka jamhuuriyada dimoqraadiga ah halkaas oo uu wakiil ka yahay madaxweyne. 


7.Goballada dalka 

waxay ka kooban yihiin 9 gobol iyo 75 degmo iyo sidoo kale 5 beelood oo asal ah.


Darien waxu yaalaa geeska bari halkaas oo cimiladiisu aad u qabowdahay. 

Waxay ahayd  markii ugu horaysay ee reer yurub ogaadeen sanadkii 1501 halkaas oo Christopher Columbus uu ku arkay safarkiisa afaraad laba sano kadib.

Gobalka Chirqui wuxuu u qaybsan yahay 13 degmo waxuuna  ku yaal galbeedka. Waxaa ku hareereysan Bocas del Toro iyo Ngobo- Bugle oo ku yaal waqooyiga, Costa Rica ee galbeedka, Veraguas ee bari iyo Baasifigga koonfurta.

Cocle wuxuu ku yaal bartamaha xeebta koonfureed. Penonome waa caasimadeeda oo ku dhaqan gashay Xeerkii Sebtember 12, 1855 xiligaa o ahyd muddadii uu xilka haayay Dr. Justo de Arosemena.

Colon wuxuu u ka kooban yahay 5 degmo oo dhaqaale  ahaan  ku tiirsan  ganacsiga. Si kastaba ha noqotee, waxay sidoo kale hodan ku tahay ilaha dabiiciga ah ee hadda loo soo saaray keenay soo jiidasho dalxiis.

Herrera waxaa la isku xidhay ka dib markii guud ahaan loo yaqaan Tomas. Waxaa xuduud la leh gobollada Cocle ee waqooyiga, Los Santos oo ku taal koonfurta, Golfo de Parita ee bari iyo Veraguas oo dhacda galbeedka.