Maalinta Jaceylka Aduunka


Asal ahaan Maalinta

Jacaylka markaan dib u raad raacno, ragtiyaha iyo xogaha lagsoo wariyayna aan isha saa umarino way adkaanaysaa inaan hello aragti aan xooga saarno oo boqolkiiba boqol xaqiiqada ka turjumaysa.

In kasta oo aragtiyaha ku aadam maalintan iyo caadooyinka cawaan ay yihiin isha ugu dhow ee laga raadceeyo macluumaadaka ku saabsan sida  Maalinta Jacaylku u soo baxday, haddana dad badani waxay doorteen aragtida ku qotonta a diinta ee Febraayo 14 u cuskadaan asal ahaan.

Khubaro taariikhi ah  taariikhyahanada qaar iyo taariikhyahanada cilmiga nafsiga ah waxay xulayska saareen seddex aragtiyood oo sharxaad ka bixinaya asalka dabaaldeggan caalamiga ah ee loogu magac daray maalinta jacaylka. Si kastaba ha noqotee, laba ka mid ah saddexda aragtiyood ayaa isku xira maalinta jacaylka. Kii ugu dambeeyay wuxuu ku lug leeyahay shahiid inta lagu gudajiray xilligii ka horeeyey Masiixiyiinta.

Fikradda koowaad ee ay taariikhyahanadu soo arooriyeen waa ciiddii Lupercalia. Bishii Febraayo 14, maalin ka hor xafladda dhabta ah ee Lupercalia waxay bilaabaneysaa; Roomaanku waxay sharfeen Juno oo ahaa boqoradda iyo ilaaha guurka iyo haweenka siday aaminsanaayeen khuraafaadka Romanku. Maalinta xafladda, haweenka Roomaanka waxay qori jireen waraaqo jacayl ah waxayna ku ridi jireen weel weyn si ay raggu uga doortaan. Kadib, nin ayaa u daba marin doona naagtii qortay warqaddiisa uu doortay.


Dhaqanka bariga ee malintan


Dhaqanka dadka reer bari  wuxuu ahaa in ay maalinkan dhaqanka mid loogu talagalay isdhaafsiga waraaqaha jacaylka 14-ka Febraayo waa aragti kale oo isku xira jaceylka iyo Maalinta Jacaylka. Intii lagu jiray qarniyadii dhexe, reer Yurub waxay rumeysanaayeen in shimbiraha ay bilaabeen inay is-waafajinta 14-ka Febraayo.

Fikradda saddexaad, oo maanta si fiican loo yaqaan, waxay ka timid taariikhyahanno soo bandhigaya kaniisad qadiim ah iyo catacomb Roman oo loogu talagalay St. Jacayl. Ilaa hadda, ma hubaan inta Valentines ay jirtay. Kaniisadda Katooliga xitaa waxay aqoonsan tahay saddex quduusiin oo kala duwan oo la yiraahdo Valentine oo noolaa qarnigii saddexaad. Dhamaan dhimashada seddexdaan Valentines waxay dhacday 14-kii Febraayo.

Midkii caanka ahaa wuxuu ahaa wadaad Roman ah oo ku dhaqma diinta masiixiga. Wuxuu u dabaaldegay dad badan wuxuuna sameeyay guur ka dhan ah amarada Emperor Claudius II. Xitaa qarka u saaran dhimashada, wadaadka Roomaanka ma uusan diidin waxa uu rumeysan yahay. Waxay yiraahdaan kahor dhimashadiisa, wuxuu u diray saaxiibkii warqad uu saxeexay Jacaylkiisii. Weedhani waa ilaa hadda farriin kaar caana ah.

Taariikhda kadib, dadku waxay aqbaleen asal ahaan inay kasoo jeedo maalinta jacaylku Masiixiyiinta, halkii ay ka ahaan lahaayeen labada dhaqan ee jaahiliga ah. Boqolaal sano kadib, St. Valentine wuxuu noqday ilaaliyaha sharafta leh ee jecel iyo Pope Galasius oo la magacaabay Febraayo 14 isaga ka dib. Sanadkii 1969 si kastaba ha noqotee, Pope Paul VI wuxuu ka saaray dabaaldega jadwalka taariikhda. saameynta xafladda Romanka ee taariikhiga ah ayaa ka dhigtay dabaaldegga Maalinta Jacaylka midkan ilaa maanta jira.



Wax ka badalka Maalinta jacaylka


 Jacaylka ayaa dhacday markii waqtigu is beddelay. Kahor, Kaararka Maalinta Jacaylka  waxaa lagu sameeyay caado ahaan iyadoo la adeegsanayo warqad midab leh iyo weel midab leh. Waxaa jiray kaararka pinprick, waraaqaha loo yaqaan 'cutpout' waraaqaha loogu talagalay, repus valentines, iyo valentines acrostic si loo magacaabo dhowr.

Kaarka ugu horeeya ee la soo saaray waxaa lagu qurxiyey sawirro madow iyo caddaan ah 1800. Goor dambe, kaararka waxaa lagu qurxiyey xariir, silsilado, ubax, baalal, iyo mararka qaar caleen dahab ah. Sababtoo ah tikniyoolajiyadda horumarsan, kaarka casriga ah ee Jacaylka ayaa noqday mid casriyeysan. Markii hore, soosaarayaashu waxay salaan ka qaateen kaararka boostada ilaa ay sidoo kale soo saareen kaararka leh farriimo jacayl oo la duubay, sawirro soo baxay, iyo heeso jacayl. Soo bandhigista internetka ayaa sidoo kale albaabada u furay hab cusub oo waraaqaha loo diro. Kuwa wax dooranaya ayaa hadda u diri kara waraaqaha jacaylka iyagoo adeegsanaya boostada elektiroonigga ah.

Maanta, dadku waxay bixiyaan jukulaatada iyo ubaxa aan ka aheyn kaararka. Maalinta Jacaylka  hadda waa mid aad u faaftay oo looga faaidaysto horumar ganacsi iyo dhaqaale abuur badan. Hadaba markay saa tahay ee salka loo saaray aasaaska maalintan kaniisado,maxay tahay sababta ay ugu dabaal dagaan malaayiin muslimiin ah?